Bu ayki fotoğrafımızı, akciğer kanseri farkındalığı ayı nedeniyle Alice Sheehan’ın Wellcome Trust Blog’daki yazısından aldık.
Geçen ay akciğer kanseri farkındalığı ayı idi. Bu ayın amacı, dünyada en çok öldüren kanserlerden birine dikkati çekmek.
Kanser, vücudun bir parçasındaki hücrelerin kontrolsüz büyüdüğü ve çoğaldığı bir durumdur. Kanser hücreleri sağlıklı dokuları işgal ederek işlevlerini bozar veya onları öldürür, ve mesela bir organa kan akımını engelleyebilir. Kanser birkaç değişik etmenin bir arada etkisi olarak da ortaya çıkabilir ama özellikle hayat tarzıyla ilişkili olan böbrek ve karaciğer kanserleri bazı toplumlarda giderek artıyor.
Buradaki, bölünmenin ileri evrelerinden birindeki bir kanser hücresinin görüntüsü. Hücre bölünmesi esnasında, bir hücre genetik bilgisini ikiye katlar ve iki ayrı hücre oluşturacak şekilde yarılır. Burada birbirinden neredeyse tamamen ayrılmış iki yavru hücre görülüyor, aralarında yalnızca küçük bir sitoplazma köprüsü kalmış. Bu görüntüyü İngiltere Kanser Araştırmaları Londra Araştırma Enstitüsü’nden Anne Weston çekti. Anne bunu tarama elektron mikroskopu kullanarak elde etti. Bu yöntem, yapıları hakkında bilgi almak hücre nesnelerin yüzeyine elektron yağdırır. Bu bilgi daha sonra hücrelerin siyah-beyaz görüntüsünü almak için kullanılır, daha sonra sayısal olarak renklendirilir.
İngiltere Kanser Aratırmaları’nın istatistiklerine göre, İngiltere’deki tüm akciğer kanserlerinin %80’inden sigara sorumlu. Sigara içenlerin sayısı azalsa da, akciğer kanseri İngiltere’de ikinci en sık teşhis edilen kanser, ve halkının kanser vakalarının %13’ünü oluşturuyor.
Bu yazı daha önce Açık Bilim’de yayınlandı.
Dr. Çağrı Yalgın 