CNN Türk’ten Sayın Emin Çapa’nın, bir genç bilim insanı arkadaşımıza söyledikleri benim başıma daha önce gelenlere benzediğinden, kendisine bir yazımı göndermiştim . Önce cevap verdi, ancak sonra nedense sildi.
Ancak ondan önce başka birine gönderip sildiği şu iletiyi değerlendirelim:
Tam da bundan bir-iki saat önce, başka bir haber nedeniyle bu konuya değinen dair aslında:
Özgün bir projesi olan bir doktora öğrencisi ya da doktoralı araştırmacı, birkaç seneliğine o dar sahanın dünya [çapında] uzmanı olur, olmalıdır.
O dar alan[ı], birkaç projeyi birden gözeten hocasından daha ayrıntılı ve derinlemesine etüt eder ki araştırmasıyla buna katkı yapabilsin.
Bu gayet tabiidir, hoca-öğrenci arasındaki işbölümünün bir sonucudur.
Demek istiyorum ki, bir doktora öğrencisi de (hatta bir lisans öğrencisi de) dar bir sahada güncel, özel bilgi sahibi olabilir, bilgi düzeltebilir, olumlu katkı yapabilir.
Nitekim bilimsel toplantılarda öğrencilerin hocalarla tartışmalara aktif olarak katıldığını, zaman zaman güncel literatüre göre sorular, yorumlar getirdiklerini, ve bunun garip karşılanmadığını görebilirsiniz.
Buradaki en kritik kısım “en bilgili kişiler” ifadesi. Bir sahanın en bilgili kişileri her şeyi bilecek, hata yapmayacak diye bir kural yok. (Mesela Nobel Kimya ödülü sahibi Pauling dahi .) O yüzden bilimde herkesin söylediği tartışmaya açıktır. Bir programın “en bilgili kişiler”e danışılarak hazırlanması, takdir edilecek bir davranış olmakla birlikte, o programı dokunulmaz kılmaz, eleştirenlerin hele unvanlarına göre ciddiye alınmamasına zemin oluşturmaz.
Nitekim gayet dikkatli bir dil kullanmışım:
Tabii ki bilimci olmanın “ne doğruluk ne de kesinlik garantisi”
vardır, çünkü zaten hiçbir şeyin doğruluk ve kesinlik garantisi yoktur.
Ancak bir konunun uzmanı bilim insanının dediğinin doğru olma ihtimali,
toplumun geri kalanınkine göre çok daha fazladır. Bilmediğiniz konuda
yapacağınız en iyi iş uzmanına danışmaktır.
Evet, en iyi iş, ama tek iş değil.
“Gazeteci bilen değil, bileni bilen kişidir.” demiş Sayın Çapa. Bilim haberciliğinden daha fazlasını bekliyoruz. Gazetecilerden bilimin işleyişini, yöntemini anlamalarını, eleştiri ve katkıları değerlendirebilmelerini istiyoruz. Çok mu şey istiyoruz, bilemiyorum.
Dr. Çağrı Yalgın