Zehirli mantarlar da doğaldır

Doğa ve doğal kelimelerini birçok değişik anlamda kullanıyoruz. Birçok ürünün insan etkisinden bağımsız (ve bu yüzden doğal) olduğu iddia edilse de bu doğru değildir. Doğadan gelen her şey iyi olmak zorunda değildir. Çünkü doğa, kendi parçası olan insana hizmet etmek zorunda değildir.

Yalansavar’ın iç yazışmalarını ifşa ediyorum

Çağrı: Arkadaşlar, birisi bizim makaleye Youtube videosu hazırlamış, ilginizi çekebilir 🙂 Gayet de güzel anlatmışlar: https://www.youtube.com/watch?v=AClpiKA6zGY Tevfik: “Çağrı ne iş yapar anlayanınız var mı” sorusuna yanıt oldu :))) Serdar: Süper olmuş ya… Kerem: Ben gene anlamadım. Cüneyt: Olmamış! Videoda kullanılan sinek meyve sineği değil, hele sizin Drosophila hiç değil. Onun haricinde video çok güzel anlatmış, ben bile… Continue reading Yalansavar’ın iç yazışmalarını ifşa ediyorum

Bilimde atıf, “etki değeri” ve diğer göstergeler

Daha önceki iki yazımda bilimsel yayınların özelliklerinden ve hakem denetimli yayın sürecinden bahsetmiştim. Bilimsel makalelerin bazıları, daha iyi yöntemlerle, daha özenle yapılmış, daha nitelikli bilimsel çalışmaları tarif eder ve bilim camiasının daha çok ilgisini çeker. Hangi makalenin daha çok ilgi çektiğini öğrenmek isteyen bilim adamları, o makalenin “atıf” sayısına bakar. Bilimsel dergiler de yayınladıkları makalelerin atıf sayısına dayanan bir ölçek olan “etki değeri”ne göre değerlendirilirler. Bu yazıda bilimsel atıf kavramına, atıf sayısına dayandırılan bu göstergelere ve Türkiye biliminin bu göstergelere göre durumuna değiniyorum.

Bilimsel yayınların “hakem denetimi”

Daha önceki bir yazıda, bilimsel makale türlerinden bahsetmiştim. Bu yazıda ise bilimsel makalelerin yayınlanmadan önce geçtiği denetim sürecini, yani “hakem denetimi”ni (İngilizcesiyle peer review ya da refereeing) özetliyor ve buna dair tartışmalara kısaca değiniyorum. Kaynak: https://flic.kr/p/bDE3LJ Hakem denetiminin ana hatları Bir bilimsel makaleyi, makalede bahsedilen bilimsel çalışmayı yapanlar yazar ve bir bilimsel dergiye değerlendirilmek üzere gönderir.… Continue reading Bilimsel yayınların “hakem denetimi”

Bilimsel yayınlar ve türleri

Bilimsel gelişmeler, bilim insanlarının yaptıkları araştırmaları yayınlamaları ile duyurulur. Bu yazıda, tanışmamış olanlar için bilimsel yayınların özelliklerine değineceğim. [Kaynak: https://flic.kr/p/bB8d4j%5D Ama isterseniz bu konuda birkaç Yalansavar yazarı olarak yaptığımız söyleşiyi dinleyebilirsiniz. En önemli bilimsel yayınlar, süreli bilim dergilerinde yapılır. Bu dergiler, dergi bayilerinde rastladığımız Bilim ve Teknik gibi dergiler değil, yalnızca abone olanların edinebildiği ya… Continue reading Bilimsel yayınlar ve türleri

Nobel hastalığı: Baltayı taşa vuran otoriteler

Bu bir sağlık sorunu değil. Yalnızca, büyük başarılara imza atmış birinin, bilmeden başka alanlarda da ahkâm kesme yetkisini kendinde bulmasına deniyor. Ama çok masum da sayılmaz: Başkalarının canını (veya cebini) yakabiliyor. Şekil 1. Linus Pauling (solda) ve David Shoemaker, 1983’te Oregon Eyalet Üniversitesi’nde. (Fotoğraf: Oregon Eyalet Üniversitesi arşivleri)Linus Pauling (Şekil 1) adını duymadıysanız, ayıp ediyorsunuz:… Continue reading Nobel hastalığı: Baltayı taşa vuran otoriteler

Bazen yanılırız…

ABD ordusundan emekli bir aile hekimi olan Dr. Harriet Hall, bu yazısında bilimsel bakış açısının sıradan gözlemlere ve kararlara üstünlüğünü vurguluyor ve sistematik olmayan gözlemlerin neden yanlış olabileceğini açıklıyor. Yazıyı, yazarın düzenli olarak yazdığı Science-Based Medicine güncesindeki özgün metinden, kendisinin izni ile tercüme ettim. Dr. Harriet HallTıbbi bir tedavinin gerçekten işe yaradığını nasıl anlarız? Herkes işe yaradığını… Continue reading Bazen yanılırız…

Atıflar sizi aldatabilir

Bilimsel makalelerin bir özelliğinin önceki çalışmalara atıf yapmak olduğundan, bunun da çoğunlukla metin içinde dipnotlarla yapıldığından daha önce ayrıntılarıyla bahsetmiştim. Bu durum, makaleyi yazan araştırmacıları kaynaklarını belirtmeye, gözden geçirmeye, yeniden değerlendirmeye zorlar. Zira okuyucular da o kaynakları açıp orada ne yazdığına bizzat bakabilir. Şekil 1. Metnin içinde verilen atıfların bolluğu, yazılanların doğruluğunu göstermez. (Çizim: R.… Continue reading Atıflar sizi aldatabilir